PAMIĘTAJ!!!
Kompleksowa pomoc dzieciom i młodzieży dyslektycznej wymaga współpracy wielu specjalistów.
Każde dziecko z objawami dysleksji powinno być zbadane przez lekarza z uwagi na możliwość współistnienia innych schorzeń pogarszających jego trudności w uczeniu się (wady wzroku, słuchu, zaburzenia neurologiczne i inne choroby somatyczne). Trudności szkolne mogą prowadzić do zaburzeń nerwicowych jak na przykład fobia szkolna. Ich prawidłowe leczenie poprawia wyniki terapii pedagogicznej.
PRAWA UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ
– wczesne rozpoznanie (diagnoza):
1- ukierunkowanie edukacji (ze względu na style uczenia się, dobór materiału)
2- terapia
– dostosowanie wymagań edukacyjnych
– wyrównanie szans na egzaminach
– uczeń i jego rodzice lub prawni opiekunowie powinni sami zdecydować, czy zechcą skorzystać z podanych wyżej praw
Wskazówki do pracy z uczniem dyslektycznym:
1. Należy często sprawdzać zeszyty i poprawność wykonania prac domowych w celu eliminowania błędów,
2. Nie należy ograniczać możliwości i zainteresowań humanistycznych uczniom, u których jedynym mankamentem jest dysortografia,
3. Ze względu na objawy dysleksji nie należy odpytywać ucznia z czytania przed całą klasą
4. Wskazane jest wyrabianie w dziecku nawyku pracy ze słownikiem,
5. U uczniów z poważną dysgrafią wskazane jest zastąpienie niektórych egzaminów pisemnych ustnymi sprawdzianami,
6. Uczyć radzenia sobie w sytuacjach trudnych.
Aby uzyskać więcej informacji na temat dysleksji i jej terapii, zgłoś się do:
Powiatowej Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Białymstoku, ul.Słonimska 15/1
tel./fax 0-85 741-62-35
Na podstawie ulotki informacyjnej PTD i literatury opracowała Anna Wołpiuk
Co powinniśmy wiedzieć o dysleksji? Kilka praktycznych uwag dla rodziców i specjalistów.
DYSLEKSJA, czyli SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU
Definicja: specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu rozpoznaje się u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanych nieprawidłowym funkcjonowaniem centralnego układu nerwowego (c.u.n.)
Terminologia-wyróżniamy kilka postaci tych specyficznych trudności, które mogą występować jednocześnie lub w izolacji:
Dysleksja (rozwojowa): trudności w czytaniu, często powiązane z trudnościami w pisaniu;
Dysortografia: trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (w tym popełnianie błędów ortograficznych);
Dysgrafia: trudności w opanowaniu właściwego poziomu graficznego pisma- tzw. brzydkie pismo
Dyskalkulia: trudności w opanowaniu matematyki (niski poziom rozumowania operacyjnego, kłopoty z pojęciami abstrakcyjnymi, np. pojęciem liczby, wielkości)
Jakie są przyczyny dysleksji?
– zaburzenia funkcji językowych,
-zaburzenia percepcyjno- motorycznych (spostrzegania słuchowego, wzrokowego, motoryki) i ich współdziałania (integracji percepcyjno- motorycznej),
-zaburzenia uwagi, pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej),
-zaburzenia lateralizacji (braku dominacji ręki, oka),
– zaburzenia orientacji w przestrzeni.
Profilaktyka:
Dzieci z nieprawidłowej ciąży i porodu, nieharmonijnie rozwijające się (np. z opóźnionym rozwojem mowy) to dzieci „ryzyka dysleksji”. Im wcześniej zostaną objęte opieką, tym większe szanse, aby zapobiec ich trudnościom szkolnym.
JAK ROZPOZNAĆ U DZIECKA OBJAWY DYSLEKSJI?
Wiek przedszkolny (3-5 lat): objawy „ryzyka dysleksji”
* opóźniony rozwój ruchowy, trudności w utrzymaniu równowagi, koordynacją wzrokowo- ruchową, niechęć do zabaw ruchowych,
* mała sprawność ruchowa rąk podczas czynności samoobsługowych, rysowania (rysunki na słabym poziomie, niechęć do rysowania),
* opóźniony rozwój mowy, trudności z wypowiadaniem złożonych słów, zapamiętywaniem nazw lub szeregów nazw, np. pór roku, posiłków.
Klasa „0” (6-7 lat):
* trudności z wymową (przekręcanie słów), wadliwa wymowa, błędy gramatyczne,
* trudności z zapamiętywaniem wierszyków i piosenek,
* trudności z odróżnianiem podobnych głosek, z wydzielaniem sylab i głosek ze słów oraz łączeniem ich w słowa (analizą i syntezą sylabową i głoskową),
* niechęć do rysowania, trudności z odtwarzaniem figur, wzorów, „szlaczków”,
* trudności z układaniem obrazków z elementów według wzoru,
* oburęczność, mylenie lewej i prawej ręki, nogi, itp.,
* trudności w nauce czytania (realizacji programu klasy „0”).
Wiek młodszy szkolny (I-III klasa):
* utrzymywanie się powyższych objawów zaburzeń i trudności w uczeniu się,
* trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, szeregów nazw dni tygodnia, miesięcy), tabliczki mnożenia, dat, zapisywania liczb wielocyfrowych,
* mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-d-b, m-n, l-L, m-w),
* mylenie liter odpowiadających głoskom podobnym dźwiękowo (d-t, g-k, z-s),
* opuszczanie, dodawanie, przestawianie liter, sylab oraz rozdzielanie wyrazó,
* trudności z pisownią zmiękczeń, głosek nosowych,
* brzydkie pismo i rysunek.
Wiek starszy szkolny (pow. IV i szkoła średnia):
* trudności w czytaniu często zmniejszają się lub ustępują,
* trudności w pisaniu mogą ograniczać się głównie do błędów ortograficznych,
* trudności mogą uogólnić się na inne przedmioty, np. języki obce.
Jak można pomóc dziecku z dysleksją?
Istnieje pięć poziomów pomocy (terapii pedagogicznej):
I. Pomoc nauczyciela i pedagoga szkolnego (indywidualizacja wymagań),
II. Zespoły korekcyjno- kompensacyjne w szkole (terapia pedagogiczna w grupie),
III. Poradnie psychologiczno= pedagogiczne i poradnie PTD (diagnoza i terapia pedagogiczna indywidualna lub grupowa, dzieci i młodzieży),
IV. Klasy terapeutyczne w masowych szkołach podstawowych,
V. Oddziały dłuższego pobytu i intensywnej terapii (Warszawa, Łódź) lub szkoły o profilu terapeutycznym (np. Toruń- szkoła podstawowa, Gdańsk- Ogólnokształcące Liceum Programów Indywidualnych).