„Metoda biofeedbacku to wykorzystanie specjalistycznego oprzyrządowania do odzwierciedlenia procesów psychofizjologicznych, z których osoba nie zdaje sobie zwykle sprawy, a które można świadomie kontrolować.” – George Fuller
Przedrostek „bio” w nazwie metody odnosi się do słowa „biologia”, która jest nauką o życiu i procesach zachodzących w żywych organizmach. Wiedza o człowieku zajmuje w biologii bardzo ważne miejsce, to dzięki tej dziedzinie nauki wiemy, że informacje przenoszone mózgu mogą mieć wpływ na każdą komórkę w naszym ciele. „Feedback” to angielskie słowo, które na nasz język można przełożyć jako „informację zwrotną”. W przypadku biofeedbacku chodzi o informację przekazywaną osobie o procesach zachodzących w jej organizmie. Metodą tą możemy polepszać funkcjonowanie m.in. serca, płuc, mięśni, gruczołów skórnych.
My z racji specyfiki pracy naszej placówki zajmujemy się EEG Biofeedbackiem, określanym również często Neurofeedbackiem, który najprościej można określić jako trening zmierzający do poprawy wydajności i ograniczania zaburzeń w pracy mózgu. Terapia ta bazuje na potwierdzonym naukowo twierdzeniu, że aktywność elektryczna mózgu odzwierciedla nasz stan psychiczny, który możemy obserwować za pomocą elektroencefalogramu znanego także jako EEG. Drugie naukowe twierdzenie, na którym oparte są założenia Neurofeedbacku, głosi, że nagradzanie odpowiedniego zachowania podnosi prawdopodobieństwo wystąpienia go w przyszłości (jest to „prawo efektu” Edwarda Thorndike`a). Zachowaniem wzmacnianym w EEG Biofeedbacku jest wytwarzanie określonych wzorców fal mózgowych. Polega to na rejestrowaniu informacji o pracy mózgu za pomocą elektrod umieszczanych na skórze głowy i wyświetlaniu ich na ekranie komputera czyli dostarczaniu osobie trenującej informacji zwrotnej. Gdy osoba ta zmienia swój stan psychiczny zmienia się również dostarczana do niej informacja. Trenujący widzi tą zmianę na ekranie komputera i stara się dostosować swój wzorzec fal mózgowych do ustalonego przez terapeutę celu. W taki oto sposób uczy się samoregulacji.
Jak to wygląda w praktyce? Na początku terapeuta na podstawie zaświadczenia od neurologa, rozmowy z rodzicem i dzieckiem oraz własnego pomiaru wyznacza cel treningu. Następnie tłumaczy podopiecznemu co powinien robić (np. mocno się skupiać, jak najbardziej się zrelaksować itd.) oraz kiedy informacja wyświetlana na ekranie komputera świadczy o spełnianiu warunków zadania, a kiedy trzeba postarać się bardziej. W naszej poradni klientami są dzieci i młodzież, dlatego sprzęt, który posiadamy umożliwia przekazanie im informacji dostosowanych do ich wieku. Trenujący widzi planszę stymulacyjną, którą dzieci najczęściej określają jako „gra”, jeśli dziecko spełnia warunki zadania dostaje wzmocnienie w postaci dużej ilości punktów, kolorowych grafik oraz przyjemnych dźwięków np. braw. Jeśli wiedzie się mu nieco gorzej zdobywa mniejszą ilość punktów, ekran robi się szary i jest cisza. Podam przykład jednej z plansz: kiedy dziecko spełnia cel w grze widzi dużo kolorowych rybek, błękitną wodę, mnóstwo bąbelków powietrza oraz słyszy dźwięk zdobywanych punktów, jeśli zaś nie spełnia założeń zadania rybki znikają, woda jest brązowa i pozbawiona bąbelków, a zamiast wcześniej wspomnianych dźwięków nastaje cisza. Po zakończonej planszy następuje, krótkie omówienie pracy dziecka oraz pochwała bądź zachęta do większych starań.
Neurofeedback w naszej poradni jest wykorzystywany w pracy z dziećmi i młodzieżą z:
- ADHD (zespołem nadpobudliwości psychoruchowej),
- ADD (zespołem deficytów uwagi),
- ASD (zaburzeniami ze spektrum autyzmu),
- trudnościami w nauce ( w tym także specyficznymi),
- zaburzeniami snu,
- nadmierną emocjonalnością,
- nadmierną skłonnością do stresu,
- niskim poczuciem własnej wartości oraz sprawczości.
Jeśli sądzą Państwo, że jest to terapia dla Waszego dziecka zapraszamy do zapisów telefonicznych bądź na miejscu w siedzibie poradni (terapia jest całkowicie bezpłatna).
Wymagane są:
- zaświadczenie od neurologa,
- wniosek i zgoda na terapię (do pobrania przez internet bądź wypełnienia osobiście w naszej siedzibie),
- posiadanie opinia bądź orzeczenia (z racji ogromnego zainteresowania i specyfiki naszej placówki, nie trenujemy dzieci nie zdiagnozowanych).
Opracował: Dariusz Hapunik – Psycholog Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Białystoku