Własny, zdrowy osąd, podejmowanie decyzji i odpowiedzialność to szczególnie ważne umiejętności dzieci, na kształtowanie których dorośli mogą wywierać znaczący wpływ. Dobrego rodzica można scharakteryzować jako człowieka:
-godnego zaufania, rzetelnego i konsekwentnego,
-panującego nad swoimi emocjami w taki sposób aby stanowczo reagować na niewłaściwe zachowania dziecka bez użycia agresji czy lekceważenia, poniżania itp.
-uznającego prawo do błędów,
-słuchającego i rozmawiającego z dzieckiem, a nie kierującego jednostronny monolog,
-wiedzącego zawsze gdzie są i z kim jego dzieci,
-kochającego w sposób widzialny i jednocześnie nie pozwalającego na wszystko.
Kluczem do zostania dobrym rodzicem jest umiejętne pomaganie dzieciom w nauczeniu się społecznie akceptowanych i dających osobistą satysfakcję sposobów zaspokajania swoich potrzeb.
Dzieci nie bywają „złe” ze względu na to czego pragną. Ale z powodu tego jak chcą to pragnienie zaspokoić. Często mogą próbować realizacji swoich pragnień w sposób, który może być zgubny lub niebezpieczny. Pomoc dzieciom w nauczeniu się, jak mają sobie radzić za pomocą sposobów możliwych do zaakceptowania stanowi jedno z najważniejszych wyzwań rodzicielstwa (Vogev, Bartz).
Oto kilka rad, które mogą być pomocne w realizacji tego zadania:
1) Przyjrzyj się celom, które sobie stawiasz jako rodzic. Co jest dla ciebie ważne, jakie wartości, przekonania chciałbyś przekazać swoim dzieciom? Zastanów się czego tak naprawdę pragniesz dla swoich dzieci.
2) Zaobserwuj jakie wspólne zajęcia sprawiają przyjemność. tobie i twojemu dziecku. Nie unikaj wspólnej zabawy, staraj się znaleźć na nią czas.
3) Nie wyręczaj dziecka z obawy, że popełni błędy lub nie da sobie rady. Jeśli nie dasz mu szansy, nigdy nie nauczy się radzić z porażkami i pokonywać trudności. Dziecko potrzebuje czasu na naukę. Naszym zadaniem jest pomoc w wyciąganiu wniosków ze złych doświadczeń i jednocześnie ochranianie przed poważniejszymi szkodami.
4) Naucz się słuchać dziecka i rozumieć jakie są jego oczekiwania oraz uczucia. Nie ignoruj, nie krytykuj, nie osądzaj. Daj przyzwolenie dziecku na złe samopoczucie. Pomyśl, że ty także masz lepsze i gorsze dni.
5) Nie staraj się być ekspertem we wszystkim – wiedzieć wszystko lepiej i na zapas (a nie mówiłem). By nauczyć się odpowiedzialności dzieci muszą ponieść konsekwencje za swoje czyny, ale jeśli sytuacja przerasta twoje dziecko pomóż mu, bądź dla niego wsparciem, nie odsuwaj się ze słowami – radź sobie sam
6) Zawsze kiedy to możliwe doceniaj dziecko, obdarzaj pochwałami nie tylko za nadzwyczajne osiągnięcia, ale także za mniejsze sukcesy. Łatwiej nam dostrzegać braki, dlatego najczęściej je akcentujemy. Pamiętaj, że to co dla jednego jest normą dla innego może być wielkim sukcesem.
7) Ustanów granice i określ konsekwencje.
Dzieci powinny wiedzieć jakie zasady obowiązują bezwzględnie w domu i jakie normy postępowania są akceptowane. Staraj się też wzmacniać nagrodami zachowania. świadczące o przystosowaniu się dziecka do ograniczeń.
8) Przede wszystkim zaś ty sam zachowuj się w taki sposób, w jaki chciałbyś aby zachowywało się twoje dziecko. Bądź wzorem np. kulturalnego wyrażania odmiennego zdania. Pokaż, że umiesz przyznać się do błędu.
Najważniejsze jednak, aby unikając nadmiernej pobłażliwości, rodzice potrafili tworzyć pełną miłości i troski atmosferę nawet wtedy, gdy nie są w stanie zapanować nad niektórymi zachowaniami dziecka.
Bożena Perkowska