Wskazówki dotyczące pomocy uczniom niesłyszącym i słabosłyszącym

Dziecko z wadą słuchu nigdy nie może być faworyzowane przez nauczyciela, lecz powinno być traktowane podobnie jak jego słyszący koledzy – we wszystkich innych sprawach, które nie mają związku z wadą słuchu. Ważne jest podkreślanie przed klasą jego postępów, szczególnych uzdolnień – jego mocnych stron – oraz wkładu pracy.

Uczeń słabo słyszący lub niesłyszący powinien zajmować odpowiednie miejsce w klasie w pierwszej ławce w rzędzie od okna, gdy lekcja prowadzona jest metodami skierowanymi na aktywność nauczyciela( wykład, opowiadanie, opis itp.) oraz gdy uczeń korzysta z systemu FM (urządzenie wspomagające słyszenie warunkach trudnych warunkach akustycznych). Należy też, umożliwić dziecku odwracanie się w kierunku innych kolegów odpowiadających na lekcji – co ułatwi lepsze zrozumienie ich wypowiedzi.

Jeżeli lekcja prowadzona jest metodami aktywizującymi lub stosowana jest pogadanka, ławki powinny być ustawione tak, aby dziecko z uszkodzonym słuchem miło możliwość obserwacji zarówno twarzy nauczyciela, jak i pozostałych uczniów(ustawienie w podkowę, w literę L itp.).

W przypadku głuchoty jednostronnej lub istotnej różnicy głębokości uszkodzenia między jednym uchem i drugim, w przypadku obustronnych uszkodzeń słuchu, uczeń powinien być zwrócony do grupy klasowej uchem zdrowym lub lepiej słyszącym.

Nauczyciel mówiąc do całej klasy, powinien stać w pobliżu dziecka zwrócony twarzą w jego stronę – nie powinien chodzić po klasie, czy być odwrócony twarzą do tablicy – to utrudnia dziecku odczytywanie mowy z ust nauczyciela.

Należy mówić do dziecka   wyraźnie   używając   normalnego głosu i intonacji, unikać gwałtownych ruchów głową czy nadmiernej gestykulacji.

Nauczyciel nie powinien jednocześnie pisać na tablicy i komentować zapisywanej treści.

Nauczyciel znając poziom rozwoju mowy dziecka i specyficzne problemy językowe powinien indywidualizować zadania na lekcji i dostosować wymagania edukacyjne do jego możliwości. Pracując z dzieckiem niedosłyszącym należy pamiętać, że nadrzędnym celem jest rozwijanie funkcji komunikacyjnej.

Do dziecka niedosłyszącego zwracamy się po imieniu, aby zwrócić jego uwagę na twarz osoby mówiącej, unikamy gwałtownego dotykania, szarpania – w celu nawiązania kontaktu.

Nauczyciel winien upewnić się czy polecenia kierowane do całej klasy są właściwie rozumiane przez dziecko niedosłyszące. W przypadku trudności zapewnić mu dodatkowe wyjaśnienia, sformułować inaczej polecenie, używając prostego, znanego dziecku słownictwa.

Można też  wskazać  jak  to polecenie wykonuje jego kolega siedzący w ławce.

Dziecko niedosłyszące powinno siedzieć w ławce z uczniem, który chętnie dodatkowo będzie pomagał np. szybciej otworzy książkę, wskaże ćwiczenie, itp.

W czasie lekcji wskazane jest używanie jak najczęściej pomocy wizualnych i tablicy (m.in. zapisanie   nowego   tematu,   nowych i  ważniejszych   słów związanych z  tematem, dat na  lekcji historii), aby dziecku ułatwić zrozumienie nowego tematu.

Ważne jest, aby zadbać o spokój i ciszę w klasie – eliminować zbędny hałas m.in. zamykać okna przy ruchliwej ulicy, unikać szeleszczenia kartkami papieru, szurania krzesłami – to utrudnia dziecku rozumienie poleceń nauczyciela i wypowiedzi innych uczniów, powoduje też większe zmęczenie.

Dobrze jest, gdy nauczyciel nauczy się podstaw języka migowego.

Ważne jest, aby rodzice i nauczyciele przełamywali duży stres i napięcie emocjonalne, jakie towarzyszy dziecku przy nawiązywaniu kontaktów z osobami dorosłymi i rówieśnikami, a także podczas jego wypowiedzi przy tablicy wobec całej klasy.

W przypadku oceniania uczniów słabo słyszących lub niesłyszących na lekcji, należy przyjąć taki sposób ustalania kryteriów, aby wspomagał on, a nie zaburzał proces kształtowania się u dziecka właściwego obrazu własnej osoby( własnego ja).

Na podstawie dostępnych materiałów opracowała: Anna Wilczyńska